วัตถุประสงค์ในการติดตั้งหลักนำทาง

         หลักนำทางเป็นอุปกรณ์ข้างทางที่ติดตั้งบริเวณขอบทางเพื่อช่วยให้ผู้ขับขี่สามารถมองเห็นขอบทางเดินรถได้ชัดเจนขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเวลากลางคืนรวมทั้งช่วยลดอุบัติเหตุจากการที่รถหลุดออกจากถนน และไปชนกับขอบข้างทาง

ชนิดหลักนำทาง

          หลักนำทางที่ใช้ทั่วไปบนทางหลวง แยกเป็น 2 ประเภทแบ่งตามวัสดุที่นำมาใช้งาน คือหลักนำทางชนิดแข็ง (Rigid Guide Post)  และหลักนำทางชนิดอ่อนตัว (Flexible Guide Post) นอกจากนี้ยังมีวัสดุ บางประเภทที่สามารถนํามาใช้ทําหลักนำทางได้เช่น หลักนำทางชนิดเสาไม้ (Timber Guide Post) และหลักนำทางชนิดกึ่งอ่อนตัว (Semi Flexible Guide Post)

การเลือกชนิดหลักนําทาง

               หลักนำทางต้องมีรูปแบบที่ปลอดภัยและไม้ เพิ่มความรุนแรงกับผู้ประสบเหตุ เมื่อเกิดการชน ข้อพิจารณาในการเลือกชนิดหลกนำทาง มีดังนี้

• หลักนำทางชนิดอ่อนตัว (Flexible Guide Post) เมื่อเกิดการชน ตัวเสาที่อยู่เหนืออระดับผิวจราจร จะพับหรือล้มทันที ทําให้เกิดอันตรายต่อผู่ใช้ทางน้อยที่สดุ เหมาะที่จะติดตั้งบริเวณทางโค้งรัศมีแคบ บริเวณที่มีไหล่ทางแคบ และถนนที่มีปริมาณการใช้รถจักรยานยนต์ และรถจักรยานสูง
• หลักนำทางชนิดไม้ หรือชนิดกึ่งอ่อนตัว (Timer or Semi – Flexible) เหมาะที่จะติดตั้งบริเวณทางหลวงที่มีความเสี่ยงในการถูกชนน้อย
• บริเวณทางหลวงที่มีปริมาณคนเดินข้ามถนนสูง หากติดตั้งหลักนำทางควรจะติดวัสดุหรือแผ่นสะท้อนแสงขนาดเล็กบริเวณส่วนบนของตัวหลัก เพื่อเพิ่มการมองเห็นให้ผู้ขับขี่ชะลความเร็
• หลักนำทางชนิดแข็ง เช่น ชนิดหลักคอนกรีต เหมาะที่จะติดตั้งในบริเวณที่เป็นพื้นที่ อันตรายข้างทาง เช่น คูน้ำ หนองน้ำขนาดเล็ก ปากท่อระบายน้ำ เป็นต้น เพราะหากยานพาหนะพุ่งเข้าชนหลักนําทางอาจจะก่อให้เกิดอันตรายน้อยกว่าการพุ่งชนปากท่อหรือพลัดตกในหนองน้ำข้างทาง

หลักการติดตั้งหลักนำทางทั่วไป

 การติดตั้งวัสดุสะท้อนแสง

          วัสดุสะท้อนแสงที่ติดตั้งบนหลักนำทางจะติดให้อยู่สูงจากผิวจราจรไม่น้อยกว่า 70 ซม. และไม่เกิน 125 ซม. โดยในสภาพอากาศปกติจะต้องสะท้อนแสงไฟสูงของรถกลับมายังผู้ขับขี่ได้ที่ระยะ 300 เมตร

  ระยะติดตั้งตามแนวขวางของหลักนำทาง

         บริเวณทางหลวงนอกเมือง หรือทางหลวงในเมือง ให้ติดตั้งหลักนำทางห่างจากขอบไหล่ทาง หรือขอบคันหินตามข้อกำหนดดังนี้

• หากข้างทางเป็นไหล่ทาง หลักนำทางจะติดตั้งห่างจากขอบไหล่ทางประมาณ 30 ซม.

รูปแบบการติดตั้งหลักนำทางห่างจากขอบไหล่ทาง

• หากข้างทางเป็นขอบคันหิน (Curb) หลักนำทางจะติดตั้งจากขอบคันหินประมาณ 60 ซม.

รูปแบบการติดตั้งหลักนำทางห่างจากขอบคันหิน

• การติดตั้งหลักนำทางในบริเวณใดบริเวณหนึ่งต้องสูงจากผิวจราจรเท่ากันโดยตลอด

ข้อกําหนดระยะห่างในการติดตั้งหลักนําทาง

บริเวณทางตรง

         หลักนำทางแต่ละตัวจะติดห่างกันทุกๆ 150 เมตร แต่หากบริเวณที่ติดตั้งมีอุปสรรคจากสภาพอากาศ ุ เช่น มีหมอกหนาปกคลุมในพื้นที่บ่อย สามารถลดระยะห่างระหว่างช่วงเสาลงเหลือ 60 เมตร และหากติดตั้งบนทางหลวงที่เป็นทางราบและมีปริมาณจราจรน้อยกว่า 1,500 คนต่อวันสามารถเพิ่มระยะห่างระหว่างช่วงเสาออกเป็น 200 เมตรได้           

บริเวณทางโค้ง

      ระยะห่างของหลักนำทางแต่ละตัวขึ้นอยู่กับรัศมีความโค้งของถนนบริเวณนั้นโดยแบ่งออกเป็น 2 ระยะคือ ระยะก่อนเข้าทางโค้ง (S1 S2 และ S3) และระยะโค้ง (S) โดยจะต้องมีการตรวจสอบระยะการมองเห็นด้วย

      ข้อพิจารณาในการติดตั้งหลักนำทางบริเวณทางโค้งมีดังนี้  (MUTCD, 2009) 
1. หากรัศมีโค้งนอกเหนือที่กําหนดไว้ในตาราง สามารถเทียบค่าจากสัดส่วน (Interpolate) ในตารางได้
2. ระยะห่างของหลักนำทางต้องไม่น้อยกว่า 6 เมตรและต้องไม่เกิน 90 เมตร
3. ระยะก่อนเข้าทางโค้ง (S1 S2 และ S3) และระยะโค้ง (S) สามารถคํานวณจาก S = 1.7 (R-15)1/2 เมื่อ R = รัศมีความโค้ง (เมตร) S1 = 2S; S2 = 3S; S3 = 6S แต่ต้องไม่เกิน 90 เมตร
4. หากมีรัศมีโค้งเกิน 300 เมตร ควรพิจารณาติดตั้งหลักนำทางเท่าที่จําเป็น

ระยะในการติดตั้งหลักนําทางบริเวณทางโค้ง (กรมทางหลวง, 2537)

แสดงระยะห่างของหลักนําทางตามรัศมีโค้งของถนน (MUTCD, 2009; กรมทางหลวง, 2554d)

บริเวณทางตรงที่เป็นทางขึ้นเนิน

          ควรมีการติดตั้งหลักนำทางอย่างน้อย 1 คู่โดยหลักนำทางตัวแรกจะติดตั้งภายในระยะไม่น้อยกว่า 40 เมตร ก่อนขึ้นเนิน ส่วนระยะห่างของหลักนำทางตัวถัดไปให้พิจารณาจากการมองเห็นของผ้ขับขี่เป็นหลักโดยให้ผ้ขับขี่สามารถมองเห็นหลักนำทางได้ตลอดแนวการติดตั้งได้

ระยะห่างในการติดตั้งหลักนําทางบริเวณทางขึ้นเนิน (FHWA, 2009)

บริเวณที่เปลี่ยนกายภาพถนน

            ควรมีการติดตั้งหลักนำทางในช่วงที่เปลี่ยนความกว้างของถนน โดยจํานวนและระยะห่างระหว่างหลักนำทางจะขึ้นอยู่กับช่วงความกว้าง และความยาวที่มีการเปลี่ยนแปลงดังรูป

การติดตั้งหลักนําทางบริเวณช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงความกว้างของถนน (RTA, 2010)

ความสัมพันธ์ระหว่างความยาวถนนช่วงที่เปลี่ยนกายภาพกับจำนวนหลักนำทางที่น้อยที่สุด

บริเวณที่มีวัตถุข้างทางที่มีความยาวไม่เกิน 5 เมตร

• บริเวณที่มีท่อระบายน้ำข้างทาง ให้ติดตั้งหลักนำทางจำนวน 2 ต้น โดยแต่ละต้นจะติดตั้งใกล้กับปากท่อระบายน้ำมากที่สุด
• บริเวณที่มีท่อคอนกรีตเสริมเหล็กแบบท่อเดี่ยว ให้ติดตั้งหลักนำทาง 1 ต้น เพื่อเป็นการเตือนให้ผู้ขับขี่ทราบถึงตำแหน่งวัตถุอันตรายข้างทางดังรูป

การติดตั้งหลักนำทางเพื่อระบุตำแหน่งวัตถุอันตรายข้างทาง